Pompoen is zo’n beetje het oudste cultuurgewas dat we kennen. Naar zeggen verbouwden oude volken in Mexico al zo’n tienduizend jaar geleden pompoenen. Van daar uit verspreidden pompoenen zich over de Verenigde Staten – die toen natuurlijk nog niet zo heetten – en zo na ‘de ontdekking’ van Amerika in de 16e eeuw ook over Europa en de rest van de wereld.
En toch – onvoorstelbaar, maar waar – waren pompoenen hier tot zo’n tien, twintig jaar geleden nog vrijwel onbekend. Je kon wel sierkalebasjes kopen, maar voor een mooie pompoen om uit te hollen tot lampion om met Sint Maarten mee langs de deuren te gaan, moest je echt je best doen. Die waren nauwelijks te koop. En als je dan vertelde dat je van het uitgeholde vruchtvlees lekkere pompoensoep maakte of het gebruikte als vulling voor een zoete taart – zoals ze ook in Amerika doen – stonden je vriendinnen je griezelend aan te kijken.
Dat is nu wel anders. Pompoen hoort er ook hier in de herfst en winter gewoon bij. Sterker nog, er is volop keus uit vaak biologisch geteelde pompoensoorten:
De kleine knaloranje Hokkaido – genoemd naar het Japanse eiland Hokkaido – met niet te zoet, oranje vruchtvlees hoef je niet te schillen. Heerlijk in soep, stoofpot, curry en risotto. Je kunt deze pompoen ook goed in parten roosteren in de oven.
De butternut of flespompoen – die naam spreekt voor zich – is een middelgrote pompoen met een gladde, wasachtige gele schil en oranje vruchtvlees met een lichtzoete nootachtige smaak. Leuk om deze pompoen in de lengte te halveren en dan als ‘hasselback aardappeltjes’ in te snijden. Bestrijk de bovenkant met kruidige olie en steek takjes kruiden tussen de plakjes. Rooster de halve pompoenen in de oven in 30-40 minuten gaar. Het zoete vruchtvlees doet het ook goed in pompoensoep en pumpkin pie.
Ook de gele spaghettipompoen kun je het best in de oven bereiden. Rooster de pompoen in z’n geheel in een hete oven, snijd de pompoen door en trek met een vork het vruchtvlees in lange spaghettislierten. Super als koolhydraatarme vervanger van spaghetti. Of snijd deze pompoen voordat die de oven in gaat in de lengte in vieren, bestrijk de parten met kruiden en olijfolie en rooster ze in de oven.
De stukken pompoen die je bij de groentewinkel of supermarkt kunt kopen, worden meestal gesneden van de muskaatpompoen. De schil is bleekoranje en wasachtig en het vruchtvlees is oranje. Je kunt deze stukken pompoen op dezelfde manier gebruiken als de Hokkaido pompoen.
Soms kom je ook enorme oranje pompoenen tegen. Deze hebben wat bleker vruchtvlees en zijn ook wat vlakker van smaak. Ik zou ze nooit kopen, maar als je toevallig zo’n pompoen krijgt, maak er dan soep van en voeg royaal kerriepoeder of ras el hanout toe en niet te veel water of bouillon. Dan wordt de soep nog best lekker.
De blue hubbard is een grote, wat platte pompoen met een mooi grijsblauwe schil en diep oranje vruchtvlees. De smaak is nootachtig zoet. Ik heb deze pompoen nog nooit in de winkel gezien, wel van mijn Franse buurman gekregen. Ook weer heerlijk in soep en stoofpotten en prima om te roosteren.
En dan tot slot heb je nog de patisson die eruit ziet als een vliegende schotel. Ik ken ze met name in het wit en vrij klein. Maar er zijn ook grotere gele en groene exemplaren. De witte patissons hoef je niet te schillen en hebben een wat roomachtige smaak.
Kortom keus genoeg! Gewoon eens proberen, je kunt zoveel lekkere gerechten met pompoen maken. Heeft iemand je verrast met een enorme pompoen, maar heb je geen zin in dagenlang pompoensoep te eten – pompoensoep invriezen gaat overigens uitstekend! – denk dan ook eens aan pompoenchutney, pompoenbrood en hartige of zoete pompoentaart.
Het snijden van zo’n grote pompoen is vaak wel een werkje, maar goed te doen. Snijd de pompoen met een groot scherp mes doormidden en schep de pitten en het zachte binnenste eruit. Snijd de pompoen vervolgens in plakken en die weer in blokjes. Vaak hoef je pompoen niet te schillen en bij een leerachtige schil maakt de dunschiller dit klusje makkelijker. Of snijd een harde schil gewoon weg.
Enthousiastelingen kunnen ook de pitten uit de pompoen verwerken tot een knapperig borrelhapje. Spoel kleine, niet te harde pitten in een vergiet schoon en verwijder het draderig vruchtvlees. Dep de pitten droog en rooster in een koekenpan met een beetje olijfolie. Bestrooi ze na het roosteren met wat zout en een pittig kruidenmengsel.
Preferred partner: Beka vlees!
