Vorige week was ik druk met ‘koken voor de foto’. Eerst uitgebreid boodschappen doen en goed voorbereiden, zodat op de fotodagen zelf alles op rolletjes loopt. Daarna het echte werk: drie dagen lang het ene na het andere gerecht bereiden en opmaken voor een mooi plaatje. Superleuk werk, maar regelmatig ontaardt het in een hectisch gebeuren van bergen afwas en een werkblad vol ingrediënten waarop je niets meer kunt vinden. Met daartussen nog allerlei verpakkingen, waar geen tijd voor was ze weg te gooien. Net op zo’n moment stond ik met mijn handen in het haar, toen het mailtje met het thema voor onze nieuwsbrief binnenkwam: ‘waar kijk je in 2020 naar uit?’. Na een hartgrondig ‘Nou, niet naar deze puinhoop!’ en het enigszins orde in de chaos scheppen, had ik het antwoord op die vraag!

Een schoner land

‘Waar kijk ik naar uit?’ Behalve naar een opgeruimder aanrecht, kijk ik echt uit naar een wat schoner land! Natuurlijk met  minder CO₂– en stikstofuitstoot, maar ook met minder verpakkingen en rotzooi die we niet nodig hebben. Daar kunnen we toch met z’n allen iets aan doen? Niet alleen de boeren en bouwers! Ook wij burgers moeten zelf aan de slag. Ik hoor u denken ‘we doen al zoveel en wat heeft dit met koken te maken?’ Inderdaad, we doen al veel. Isoleren, elektrisch rijden, zonnepanelen, warmtepomp, koken op inductie… Maar als het op consuminderen en afvalreductie aankomt, blijkt dat toch knap lastig. Een jurkje minder kopen en overtollig huisraad naar de kringloop brengen, is nog te doen. Maar juist alles dat met koken te maken heeft  milieuvriendelijker doen, is lastiger en vergt ook wat planning.

Afvalschaamte

Ik krijg langzamerhand last van ‘afvalschaamte’. Vooral als ik mijn PMD-afval (plastic, metaal en drankverpakkingen) naar de daarvoor bestemde bakken breng. Bij elke zak die ik in de container duw, denk ik ‘dat was er weer één te veel! Als je boodschappen in de supermarkt doet, kan het bijna niet minder. In ons kleine tweepersoonshuishoudentje proberen we elk jaar nog een extra stapje te nemen. We scheiden keurig ons afval, doen onze boodschappen lopend of op de fiets en hebben eigen boodschappentassen paraat. Maar die hoeveelheid PMD laat zich moeilijk temmen.

Hoe zo minder verpakking?

Had ik enthousiast zo’n herbruikbaar zakje voor het verpakken van groenten gekocht, komen eigenlijk alleen de sperziebonen en spruitjes in aanmerking. Komkommers, courgettes, paprika’s en preien kunnen zonder verpakking en de rest van de groenten in de supermarkt is nog steeds allemaal verpakt. Elke keer als ik thuis mijn boodschappen uitpak, verbaas ik me over al die overbodige verpakkingen. Je ziet wel verbetering, maar het gaat tergend langzaam. Onze grootste grootgrutter heeft peulvruchtenpasta’s in kartonnen doosjes. Maar dan wel met een stevig plastic venstertje, zodat je het voor afval scheiden uit elkaar moet halen. Nootjes zijn verpakt in een plastic bakje waarop vol trots ‘15% minder verpakking’ staat. Maar waarom alleen nootjes? Misschien ben ik wat ongeduldig, maar als voor stikstof de tijd dringt, dan toch ook voor al die verpakkingen?

Alternatieve circuit met minder afval

Het kán wel anders, maar dan zit je meteen in het alternatieve circuit. Bij natuurwinkels kun je in ieder geval je groenten in zelf meegenomen zakjes doen. En kaas of vleeswaren in zelf meegenomen doosjes vervoeren. Er is hier in Amersfoort zelfs een winkel, waar niets verpakt is. Daar wordt écht van je verwacht dat je eigen potjes, bakjes en zakjes meeneemt. Ik begrijp dat dat voor supermarkten nog een stap te ver is, maar wat zou het een afval schelen! Voor mij reden als ik mijn ‘eigen’ boodschappen doe naar een natuurwinkel te lopen. En in de zomer mijn eigen groenten te telen.

Verbeter de wereld…

Het is niet eerlijk om alleen de supermarkten en andere winkels die aan oververpakking doen de schuld te geven. Zelf zijn we niet veel beter, we kunnen er thuis ook wat van. We gooien bij het koken geopende verpakkingen meteen weg. Restjes verpakken we dan weer lustig in aluminiumfolie of plasticfolie, dat na gebruik ook weer de vuilnisbak in gaat. Dat is dus dubbelop en kan anders! Kijk op Instagram en je ziet legio kleurige en herbruikbare alternatieven voorbij komen. Maar ook diepvriesdozen en stevige plastic zakken kun je keer op keer opnieuw gebruiken. Die was je na gebruik goed af en ze zijn weer klaar voor gebruik. Laat afgewassen plastic zakken wel binnenstebuiten drogen. Ik heb een flinke zak vol siliconen mutsjes om schalen en bakjes af te dekken. Met de kleinste mutsjes kun je ook het snijvlak van fruit en groenten afdekken. Piepkleine koelkastdoosjes zijn handig voor teveel gesneden kruiden en dergelijke.

Laat de weegschaal niet doorslaan!

Het allerbeste is natuurlijk precies zoveel koken, dat je niets overhoudt. We hebben het allemaal van oudsher in ons: net iets te veel kopen en koken, zodat je nog wat over hebt voor magere tijden. Nu geldt: geen restjes, geen afval! Omdat we minder fysiek bezig zijn, kunnen we met minder toe.  Neem nu pasta: tegenwoordig is 200-250 gram pasta voor 4 personen voldoende, terwijl men  vroeger uitging van 500 gram voor 4 personen. Afwegen is milieuvriendelijker dan los uit de hand koken!

Minder vlees

En nu heb ik het nog niet eens over het eten van vlees gehad. Maar eet ook alsjeblieft een beetje minder vlees. Daar wordt ons land en de rest van de wereld pas echt schoner van!