Het hele team van Uit de Keuken van 8  houdt ervan om op culinaire ontdekking te gaan. Soms is dat vanwege een culinair congres, soms voor een bepaald merk, en soms omdat we allemaal heel erg nieuwsgierig zijn en die ene culinaire proeverij niet mogen missen of dat nieuwe restaurant absoluut willen bezoeken. Op die manier blijven we op de hoogte van wat er op culinair gebied speelt.

Maar soms kom je ook onverwacht iets culinairs tegen. Zo had ik bezoek van twee Japanse gasten, die nog nooit in Nederland waren geweest. Het weer was mooi en behalve het Anne Frankhuis, de rondvaart in Amsterdam en het van Gogh Museum, was de Zaanse Schans natuurlijk ook voor hen een mooie manier om Nederland te leren kennen.

Het was gezellig druk en nadat we de kaasmakerij en de molen waar vroeger verf werd gemaakt hadden bezocht, wilde ik nog even een bezoekje brengen aan Oliemolen de Zoeker omdat er buiten een bordje hing met de mededeling dat ze notenolie verkochten. En ik was totaal verbaasd toen ik binnenkwam.

Oliemolen De Zoeker is oorspronkelijk uit 1676 en werd in 1968 uiteindelijk naar de Zaanse Schans overgebracht. Wat een unieke molen en hoe ongenadig inventief blijkt de mens altijd weer te zijn. Het proces is vrij simpel, maar iemand moet het wel uitvinden. Twee gigantische molenstenen draaien rond op een platte ondergrond (de legger) en pletten zo de zaden of noten tot meel. Om te voorkomen dat het meel van de legger valt, draaien er zogenaamde ‘strijkers’ mee die ervoor zorgen dat dit niet gebeurt. Zodra de noten of zaden tot meel vermalen zijn, wordt het meel verwarmd op een stenen fornuis (de vuister), dat gestookt wordt met turf, hout of briketten. Op de ijzeren plaat van de vuister wordt het gemalen zaad al roerend verwarmd. Vervolgens wordt het opgewarmde zaad in twee langwerpige wollen zakken gedaan (bulen). De bulen worden ingepakt in een soort jas van paardenhaar en leer omdat ze door het persen aardig wat te verduren krijgen. Dan begint het heiwerk. Aan beide kanten van de heipaal worden deze ingepakte bulen horizontaal in een gat gestopt. Door het heien worden de bulen steeds platter en de olie stroomt er aan de onderkant langzaam uit. Als het persen klaar is, blijft er in elke buul een soort koek over. Na nog een keer het verwarmingsproces herhaald te hebben, worden deze koeken als veevoer gebruikt.

Hoe ingenieus is de mens om op deze manier het proces om olie uit noten te persen te creëren. Natuurlijk ging ik met een flesje lekkere notenolie naar huis.

Bij de foto: Linksonder en rechts zie je de twee in het leer verpakte bulen. In het midden is de heipaal, die ervoor zorgt dat de bulen platgedrukt worden.