Waar ligt de toekomst?

Afgelopen oktober ben ik speciaal naar Milaan gereisd voor de World Expo. Die ging helemaal over eten, dus stond die voor mij als food trend analist boven aan mijn wensenlijstje.

Ik verheugde me er enorm op om de visie van Coop Italië op supermarkt van de toekomst te zien. Dat viel bij binnenkomst niet tegen. Het licht was zacht, de schappen vrij laag en uitgevoerd in lichtgekleurd hout en stijlvol zwart. Verschillende niveaus en ruime paden zorgen voor een ruimtelijk effect. In de schappen vooral lokale Italiaanse producten. Logisch, want dat is de kracht van Coop Italië en daarom doe ik er ook graag boodschappen als ik met vakantie in Italië ben.

Als je het zo leest, denk je, dat voelt fijn aan. Maar dat is niet zo. De supermarkt voelt als je even binnen bent koel en afstandelijk. En dat komt door waar het in deze supermarkt over gaat: de interactieve informatieschermen boven de schappen. Ze zijn giga-groot, spiegelen, maar in de spiegels zie je geen producten. Je ziet alleen jezelf en verder een zwart vlak.

Pas als je met je vinger naar een product wijst, gaat het scherm leven. Er verschijnt productinformatie op het scherm: herkomst, voedingswaarde en ecologische voetafdruk. Een wow-effect bij het eerste product. Een grote irritatie na nummer vijf. De informatie is zo statisch en door de groene kleur ook weer zo afstandelijk dat ik echt geen enkel onderscheid meer zie tussen de verschillende tomaten die ik heb aangewezen. Ik kan dus weer niet kiezen. In de vitrines liggen verpakkingen die producten extra lang ‘vers’ houden en mij vertellen wanneer ik het product moet eten. Al zou ik het vergeten, dan nog vertelt de deur van mijn koelkast dat ik het moet opeten. Voor mij is dit het oude denken, waarin de mens ondergeschikt is aan de technologie. Gestoeld op zoveel mogelijk kopen, voorraad houden en claims vermijden en als supermarkt de regie houden. Groot, groter, grootst.

Wat een verademing was het om in de stad de toekomstkeuken van Ikea te ontdekken. Ook in het kader van de World Expo. Daar draait echter alles om de verantwoordelijkheid van de mens zelf. Om klein, kleiner, kleinst. Onder het motto: ‘food out of sight is out of mind – storage should inspire!’ hebben ze, samen met studenten uit Eindhoven en het Zweedse Lund, een open voorraadkast ontworpen van pakweg 1½ meter breed en een 2 meter hoog. Daarin bewaar je je complete voorraad: dus droog, groenten, vlees en vis. En ook nog eens met een minimaal stroomgebruik. Hoe dat kan? Door gebruik te maken van oude kennis en materialen, zoals terracotta om groenten te bewaren en moderne technologie zoals inductie om je kaas of vlees onder een passende stolp te koelen. Maar ook door toekomstgericht te denken. Door in te spelen op de trend ‘tiny living’. Wonen op een klein vloeroppervlak, maar belangrijker nog, leven met zo min mogelijk spullen. Waarom heb je een kast vol boeken nodig als je alles op in je tablet hebt zitten, waarom een uitgebreide keuken als je alles –voorbereiden koken, eten en spelletjes spelen – op één tafel kunt doen en waarom een grote voorraadkast als bij wijze van spreken de droneleveringen dagelijks binnenkomen? Even wennen, maar voor mij de visie van Ikea de optie met de meeste kansen. Duurzaamheid, waar het bij beide toekomstscenario’s om draait, krijgt pas echte grondslag als je er als mens verantwoordelijk voor bent en dat is wat Ikea doet.

Wil je beide concepten zelf zien ga dan naar www.conceptkitchen2025.com voor de visie van Ikea en naar http://www.e-coop.it voor een virtuele toer door de Coop-supermarkt van de toekomst.